روانکاوی از سه منظر فلسفی

رؤیا از منظر ملاصدرا و روانکاوی فروید

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب‌شدة انسان می‌داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده‌اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می‌کنند. در جهان اسلام، فلاسفة اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم‌وبیش به رؤیا پرداخته و دربارة آن بحث کرده‌اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدر...

نقد شعر «زمستان»‌ از منظر نظریه‌ی روانکاوی لاکان

آراء و نظریه‌های فیلسوف و نظریه‌پرداز برجسته‌ی فرانسوی ژاک لاکان، هم مبتنی بر مفاهیم بنیادین روانکاوی فرویدی است و هم این مفاهیم را با به کارگیری مجموعه‌ای از اصطلاحات و روش شناسی‌های نو بسط می‌دهد. تبیین لاکان از مفهوم ضمیر ناخودآگاه، نمونه خصیصه‌ نمایی از تکمیل و تعدیل نظریه روانکاوی کلاسیک است. توجه لاکان به زبان، خود یکی از ویژگی‌های فرویدی اندیشه اوست. اما جایگاه و اهمیت زبان در تبیینی که ...

رؤیا از منظر ملاصدرا و روانکاوی فروید

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب شده انسان می داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می کنند. در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم وبیش به رؤیا پرداخته و درباره آن بحث کرده اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدر...

معقولات فلسفی از منظر صدر الدین دشتکی

پیش از ملاصدرا معقولات به اولی و ثانوی تقسیم می‌شد. هرچند در سخنان فارابی و ابن‌سینا به تمایز میان معقولات ثانی منطقی و فلسفی توجه شده بود، ولی اصطلاح «معقول ثانی فلسفی» جعل نشده بود. ملاصدرا علاوه بر جعل این اصطلاح، این بحث را توسعه داد و آن را تکامل بخشید. صدرالدین محمد دشتکی که از بزرگان مکتب فلسفی شیراز است، نظر منحصربه‌فردی در این بحث اختیار کرده است. این نوشتار ب...

سه اصل تمایز در سه نظام فلسفی

بررسی نمایشنامه (جشن تولد)هارولد پینتر از منظر روانکاوی ژاک لکان

مقاله پی شرو با رویکردی روانکاوانه از منظر ژاک لکان- روانکاوِ نوفرویدی، با نگاهی اجمالی به برخی از آثار هارولد پینتر- نمایشنام هنویس انگلیسی، اولین نمایشنامه بلند او، جشن تولد ) 1958 ( را که متعلق به دهه های اولیه نگارش آثار نمایشی او است، نقد و بررسی می کند. با توجه به اینکه امروزه نگرش روانکاوی مدرن لکان در بسیاری از رشته های مطالعات ادبی و سینمایی نفوذ کرده است، تلاش بر آن است که از نظریه...